Czy wiedziałeś o tym, że witamina D to nie jest po prostu jedna witamina? Możemy raczej mówić o grupie rozpuszczalnych w tłuszczach witamin, które wykazują wielostronne działanie fizjologiczne.
Witamina D – najważniejsze formy:
- ergokalcyferol (witamina D2), naturalnie występujący w organizmach roślinnych/drożdżach;
- cholekalcyferol (witamina D3), naturalnie występujący w organizmach zwierzęcych.
W przypadku witaminy D zarówno jej niedobór, jak i nadmiar jest groźny dla zdrowia. Nadwyżka witaminy D powoduje uwalnianie wapnia z kości i zwiększenie jego stężenia we krwi. Wapń jest wychwytywany przez tkanki miękkie, powodując ich zwapnienie, może to dotyczyć np. nerek. Przedawkowaniu witaminy towarzyszyć mogą takie dolegliwości jak: wymioty, nudności, ból brzucha, biegunka, zaparcia, zawroty głowy, osłabienie mięśni, wysokie ciśnienie krwi i inne.
Poziom zapotrzebowania na witaminę D zależy od ilości produkowanej przez organizm pod wpływem promieni słonecznych, od wzajemnego stosunku wapnia i fosforu w diecie oraz od stopnia przyswajalności tych elementów z pożywienia.
Witamina D pełni wiele funkcji w organizmie człowieka.
Po pierwsze wywiera znaczący wpływ na metabolizm kości, w okresie rozwojowym ma istotne znaczenie w kształtowaniu się układu kostnego oraz uzębienia.
- może pomagać w zwalczaniu próchnicy przez układ odpornościowy, gdyż aktywuje białka obronne (np. katelicydyny);
- ma działanie immunomodulujące i pośrednio przeciwbakteryjne;
- aktywuje geny kodujące peptydy przeciwbakteryjne (o cechach naturalnych antybiotyków);
- zapobiega powstawaniu komórek nowotworowych;
- może zmniejszać ryzyko zachorowania na grypę;
- stymuluje zdolność do regeneracji wątroby;
- wpływa na regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej, jest niezbędna do prawidłowego wchłaniania tych składników w jelicie cienkim;
- pomaga utrzymać stałe stężenie wapnia i fosforu w surowicy, zapobiegając demineralizacji kości.
Zawartość w pożywieniu
Warto zaznaczyć, że tylko niewielka część tej witaminy jest dostarczana z pożywieniem i znacząca jej ilość jest produkowana w skórze pod wpływem działania promieni słonecznych UV.
Aby dostarczyć je z pożywienia to musimy sięgać przede wszystkim po produkty zwierzęce i grzyby, ponieważ produkty roślinne na ogół nie zawierają witaminy D. Do głównych źródeł witaminy D w codziennej diecie należą: tłuszcze, mięso i ich przetwory oraz ryby i ich przetwory.
W wielu krajach obligatoryjnie niektóre produkty są wzbogacane o witaminę D, w celu zapobiegania jej niedoborom. Przykładowo w USA są to płatki śniadaniowe, mleko, jogurty, soki pomarańczowe oraz margaryna. W krajach Unii Europejskiej są to płatki śniadaniowe oraz margaryny, a w Polsce te ostatnie są wzbogacane o witaminy z grup A i D.
Dodaj komentarz